Zapewne każdy słyszał o tym, że pierwsze lata życia dziecka są kluczowe dla jego rozwoju. Stąd też wielu świadomych rodziców chce dać maluchowi jak najlepszy start, dając mu odpowiednie wsparcie.
Czasami jednak wspieranie rozwoju bywa niepoprawnie rozumiane. Chcemy dać dziecku to, co najlepsze, dlatego kupujemy mu zabawki edukacyjne, wychodzimy z nim w różne miejsca, chcemy uczyć go różnych rzeczy. Ale czy to wsparcie rzeczywiście na tym polega?
Jak wspomagać rozwój dziecka? Zacznijmy od początku:
Co ja właściwie robię? Jestem terapeutką wczesnego wspomagania rozwoju. To hasło stało się ostatnio bardzo popularne, jednak tak naprawdę jest ono ukierunkowane do dzieci z niepełnosprawnością lub takie, które mają trudności rozwojowe w pierwszych sześciu latach życia. To właśnie z takimi dziećmi pracuję. Wspieram rozwój dziecka poprzez kierunkowe działania w tych obszarach, w których przejawiają się trudności malucha.
Jednak wspomaganie rozwoju bardzo weszło w komercyjne działania i oprócz pracy z dziećmi z niepełnosprawnością, prowadzę także zajęcia dla maluchów w normie rozwojowej. Jednak czy one rzeczywiście tego potrzebują?
Faktem jest, że prawidłowo rozwijające się dziecko powinno osiągać kolejne kamienie milowe rozwoju bez szczególnego wsparcia. Jednak odpowiednio stymulujące środowisko i otoczenie dziecka mogą zadziałać na nie jak katalizator rozwoju. Poza tym maluch zdobywa więcej doświadczeń, zatem jego rozwój jest pełniejszy. Mały człowiek jest w stanie nauczyć się nowych rzeczy, a jego mózg w tym sensytywnym momencie rozwoju jest dodatkowo stymulowany.
Podsumowując ten przydługi wstęp, czy trzeba wspomagać rozwój dziecka prawidłowo rozwijającego się? Nie. A czy warto? Zdecydowanie tak! A wiesz dlaczego?
Bo obecnie na dzieci czyha wiele czynników, które ten prawidłowy rozwój zaburzają i wpływają na niego negatywnie. Zatem jak świadomie wspomagać rozwój malucha do 3 roku życia? Najlepiej robić to przy okazji codziennego życia, w skupieniu na małym człowieku. Podam Ci teraz kilka przykładów, w każdym z nich zacznę od działań z najmłodszym dzieckiem, a kolejne będą dotyczyły starszego.
WAŻNE! To nie jest tak, że od teraz przy każdej codziennej czynności musisz tak robić. Jednak świadomość, że tak można, sprawia, że gdy masz pełne zasoby, robisz to naturalnie i z energią. Poza tym, kiedy zaczniesz wykonywać te rzeczy, wejdzie Ci to w nawyk, a to już dobry kierunek.
Kąpiel:
– Podczas rozbierania i ubierania, nazywaj części ciała i strony dziecka (zdejmuję skarpetkę z lewej stopy itp.);
– Dotykaj, masuj, całuj (tak, wspomaganie rozwoju dotyczy także rozwoju społecznego i emocjonalnego, a tego nie zapewnią mądre zabawki);
– Nazywaj to, czego doświadcza dziecko, które jeszcze nie mówi („O, ale ciepła woda i jak dużo piany”), później motywuj je, aby samo nazywało to, co go dotyczy („Czujesz, jaka jest woda? Popatrz, tej piany jest dużo czy mało?”);
– Podczas osuszania pocieraj ciało dziecka w formie masażu. Jeśli maluch to lubi, możesz delikatnie dociskać jego ręce, nogi, ramiona;
– Smarując dziecko balsamem czy myjąc mu zęby, możesz odliczać.
Spacer:
– Jeśli dziecko jest aktywne, otwórz kaptur gondoli, by mogło obserwować otoczenie. Jeśli możesz, wyjmij je z wózka, aby patrzyło na to, co je otacza;
– Zatrzymuj się podczas spaceru i pokazuj maluszkowi świat. Kwiaty pachną, śnieg jest zimny, pies biegnie, auto jedzie, tu mrówki chodzą itd. – oczywiście zachowaj proporcje. Nie chodzi o to, byś mówił(-a) non stop. Jeśli jest taka możliwość, daj okazję do tego, aby dziecko dotknęło danej rzeczy. Jeśli maluch jest zainteresowany jakimś tematem, zapamiętaj to i rozwińcie to później, np. czytając książeczki;
– Nazywaj pogodę, powiąż ją z wyborem stroju, a starszaki niech mają możliwość zdecydowania, jaki ubiór jest potrzebny na dane warunki pogodowe;
– Zapewnij odpowiednią ilość ruchu. Kiedy to bezpieczne, pozwól dziecku zdjąć skarpetki i chodzić po trawie czy piachu;
– Dzieci czworakujące też powinny mieć okazje do przemieszczania się po innych fakturach niż podłoga.
Jedzenie:
– Rozszerzanie diety to idealny moment do wspierania rozwoju: możemy wtedy nazywać produkty, które podajemy dziecku. Pokazuj je w całości, przed przygotowaniem, np. całą marchewkę (niepokrojoną). Łącz owoce, warzywa, których dziecko może dotknąć, z tymi, które pokazujesz mu w książeczkach (wskazane, aby były to realne zdjęcia, a nie grafiki). Pozwalaj maluchowi dotykać jedzenia, jeść rękami i smakować;
– Wprowadź liczenie: „Chodź, nałożymy tacie trzy kotleciki, a tobie sześć marchewek” itd. Nakładajcie je razem, licząc;
– Wprowadzaj wyrażenia: duży, mały, długi, krótki, dużo, mało – w momentach, gdy dziecko może to zobaczyć i porównać, np. gdy pokazujesz mu dwa ogórki;
– Podczas przygotowywania posiłków pozwól dziecku pomagać, oczywiście na miarę jego możliwości;
– Podawaj produkty do wąchania;
– Nazywaj kolory;
– Mów polecenia typu: daj łyżkę, jest obok słoika, połóż sobie jabłko na talerz, kubki są nad talerzami;
– Pozwalaj dziecku na samodzielność (wycieranie blatu, odnoszenie talerzyka, używanie sztućców, wycieranie buzi, mycie rąk itd.).
Dodatkowe wskazówki jak wspomagać rozwój dziecka:
– Nie nadużywaj wysokich technologii. Wskazane jest, aby dzieci do 2 roku życia nie miały styczności z ekranami. To nie wspomaga rozwoju mowy, lecz ogranicza interakcję z ludźmi i może być elementem przebodźcowującym;
– Nie narzucaj sobie presji;
– Odnajdź w tym siebie, na pewno znajdzie się coś, co lubicie robić razem – postaw na to;
– Inspiruj się, ale nie miej wyrzutów sumienia;
– Wykorzystuj naturalne zainteresowania dziecka i poszerzaj wiedzę w danych tematach;
– Bądź obecny(-a).
Po więcej inspiracji i konkretnych pomysłów, jak wspierać rozwój dziecka, zapraszam Cię do mnie na Instagram, gdzie dzielę się praktyczną wiedzą.

Autorka artykułu: Monika Bednarek – pedagog specjalny i terapeutka wczesnego wspomagania rozwoju
Prywatnie jestem mamą dwóch dziewczyn Julii i Celiny. Pracę zawodową z dziećmi i ich rodzicami łączę z edukowaniem i inspirowaniem rodziców i specjalistów w Social Mediach. Pomagam im zrozumieć dzieci poniżej 6 roku życia i pokazuję jak wykorzystać codzienne działania do wspomagania rozwoju dzieci.
