Hej, drogi rodzicu! Słyszałeś już o audiobajkach? To świetna sposób na wypełnienie wolnego czasu, za pomocą którego możesz dodatkowo wspierać swojego malucha poprzez pokazywanie mu przeróżnychpropozycji na radzenie sobie z codziennymi emocjami i wyzwaniami.I to w formie, jaką na pewno zna i lubi, czyli… BAJKI.
W końcu nic nie działa tak dobrze jak nauka przez zabawę. Słuchając bajek i przeżywając przygodę razem z głównym bohaterem, maluch wyrusza w niesamowitą podróż, przy okazji dużo się przy tym ucząc. Jak wprowadzać ten format do codzienności? W jakim wieku powinien być maluch, żeby najbardziej z tego skorzystał? Dlaczego audiobajki są świetnym dodatkiem do tradycyjnego czytania? Na te i inne pytania odpowiadam w tym artykule.
Od kiedy mogę zacząć puszczać dziecku audiobajki?
Ta odpowiedź pewnie Cię nie zaskoczy, ale… to zależy. Prawda jest taka, że już maluszki mogą słuchać audiobajek. Będzie to dla nich oczywiście inne doświadczenie niż dla starszych dzieci, ale nie oznacza to, że nie warto. Jeśli jednak pytasz, jak to wygląda z punktu widzenia psychologii i rozwoju dziecka i który moment jest najlepszy, to odpowiem Ci, że będą to okolice 3. roku życia. Dlaczego? Ponieważ dzieci w tym wieku mają zdecydowanie większe zasoby, żeby skupić uwagę na prostych i krótkich historiach. Pamiętaj, że im starsze i im bardziej przyzwyczajone do tej formy dziecko, tym dłuższe i bardziej złożone bajki można mu puszczać. Wtedy pojawia się przestrzeń na wchodzenie w historię głębiej, a maluch odkrywa kolejne warstwy opowieści. Ma okazję lepiej poznać bohatera. Potrafi już rozmawiać o jego przygodach, wyzwaniach i emocjach i wyciąga z tego więcej dla siebie.
Obserwuj dziecko i sama zdecyduj, czy czujesz i widzisz, że TEN moment jest dobry, żeby zacząć przemycać taki rodzaj nauki, czy może jednak maluch nie ma jeszcze na tyle uważności i zasobów, żeby z tego skorzystać. Kiedy poczujesz, że to TEN moment, zrób to. Najlepiej małymi krokami. Możesz zacząć od krótkich fragmentów. Sprawdzić, jak dziecko odbiera taką formę opowiadania historii; jak reaguje, czy zwraca na nią uwagę, czy może jest to dla niego zwyczajnie dźwięk tła. Nie ma tu dobrej i złej odpowiedzi czy jednego właściwego punktu. Pamiętaj, że to Ty jesteś ekspertem od swojego dziecka i znasz je najlepiej.
Jakie są korzyści ze słuchania audiobajek?
Wiele audiobajek to nie tylko nagrana w formie głosowej bajka. To przygody, które bawią, ale przede wszystkim uczą.
To z jednej strony wyruszanie w świat z głównym bohaterem i doświadczanie tego, co on: poznawanie świata, odkrywanie tajników relacji, przeżywanie różnych emocji. To też uczenie się na jego potknięciach i wyciąganie wniosków. Obserwując głównego bohatera, maluch może nie tylko się z nim utożsamić, ale też zastanawiać się nad jego decyzjami. Może się z nimi zgadzać lub je podważać. Może zadawać pytania i zastanawiać się, czy to fajne, dobre, w zgodzie z nim czy nie. Słuchanie audiobajek to też piękny moment na rozmowę z dzieckiem o tym, czego dotyczy dana historia i jak to, czego uczy się główny bohater, można zastosować w codziennym życiu. Dobrym przykładem są stworzone przeze mnie audiobajki z serii o Kaziku, które z perspektywy dzieci są po prostu przygodami chłopca podobnego do nich. Jednak słuchając ich, jednocześnie uczą się nazywać emocje i poznają techniki ich regulacji.
Z drugiej strony na audiobajki możemy spojrzeć z psychologicznego i rozwojowego punktu widzenia. Jakie wtedy widzimy korzyści? Jest ich całkiem sporo:
- Pobudzają rozwój słuchowy, pomagają w nauce prawidłowej wymowy i poszerzają słownictwo malucha.
- Ich regularne słuchanie pomaga rozwijać umiejętność koncentracji. Seria audiobajek o Kaziku, którą sama tworzę, celowo nie ma udźwiękowienia. W ten sposób dziecku łatwiej jest się skupić na tym, co najważniejsze.
- Pomagają rozwijać percepcję i pamięć słuchową.
- Pobudzają wyobraźnię, ponieważ maluch, słuchając historii, musi samodzielnie wyobrazić sobie postaci i miejsca, o których jest mowa.
- Poszerzają wiedzę dziecka o świecie, np. bajki o Kaziku są skonstruowane tak, by wspierały rozwój emocjonalny maluchów.
- To świetny sposób na relaks i wyciszenie. Puszczając audiobajkę, nie musimy skupiać się na tym, czego dziecko ma się z niej nauczyć. Może być po prostu tłem. To nieco inne zastosowanie, ale też piękny sposób na wprowadzenie audiobajek bez presji.
Jak zachęcić malucha do słuchania audiobajek i jak z nimi pracować?
Nie ma jednej sprawdzonej i zawsze skutecznej drogi, JAK zachęcić malucha do słuchania. To, co zadziała na jednych, nie sprawdzi się na drugich. Jednak mam dla Ciebie kilka moich sprawdzonych sposobów. Przeczytaj i sprawdź, który z nich czujesz najbardziej (i którego być może chcesz spróbować):
1. Wybierz odpowiedni moment. To bardzo ważne. Idealne będą sytuacje, kiedy dziecko jest już nieco zmęczone, ale jeszcze niegotowe do snu. Może to być czas po kąpieli albo wcześniej w ciągu dnia, np. chwilę po powrocie z przedszkola. Pamiętaj też, że wiele dzieci lubi słuchać w czasie jazdy autem lub podczas spokojnej i mniej angażującej zabawy. Jeśli Was to dotyczy, wykorzystaj też te momenty. Maluch nie musi mieć 100% skupienia na audiobajce i słuchając, może robić inne, mniej angażujące rzeczy.
2. Stwórz tradycję wspólnego słuchania. Dobry pomysłem będzie wprowadzenie audiobajek jako elementu codziennej rutyny, np. po południowym posiłku lub przed snem. Pamiętaj, że maluchy lubią powtarzalność i lubią wiedzieć, co i kiedy nastąpi. Dzięki temu, że wpleciecie do swojego dnia słuchanie bajek, dziecku będzie nie tylko o wiele łatwiej to zaakceptować, ale i zacząć czerpać z tego przyjemność. Nie będzie to coś sztucznego w trakcie jego dnia, a coś, na co będzie czekać. Jest to też piękny pomysł na wspólne spędzenie czasu, jeśli maluch jest już nieco starszy (możecie wtedy rozmawiać o tym, co się dzieje w bajce).
3. Dopasuj treść do zainteresowań dziecka. To ważne i może być naprawdę pomocne, kiedy chcemy z audiobajek uczynić stały punkt dnia lub tygodnia. Wybieraj te historie, które odpowiadają aktualnym zainteresowaniom malucha i temu, co dzieje się w jego życiu. Jeśli np. uwielbia dinozaury, poszukaj opowieści o prehistorycznych przygodach. Jeśli zmaga się z trudnymi emocjami, wybierz takie, w których główny bohater doświadcza czegoś podobnego.
4. Słuchajcie audiobajek wspólnie. To może się świetnie sprawdzić szczególnie na początku, kiedy dopiero wprowadzacie ten format do Waszej codzienności. Dzięki temu będziesz mogła reagować na treść, zadawać pytania i odpowiadać na to, co mówi i o co pyta maluch. Z czasem możesz zacząć wplatać audiobajki w Waszą rutynę. W jaki sposób? Na przykład puszczając je w trakcie powrotu autem z przedszkola, na spacerze albo wieczorem, kiedy jest już spokojniej.
Audiobajki to świetne uzupełnienie codziennych aktywności. Ich zadaniem NIE jest zastąpienie czytania, ale wspieranie rozwoju malucha również w ciągu dnia, a także w konkretnych sytuacjach, jakich doświadcza i w jakich może potrzebować objaśnień i podpowiedzi. Audiobajka to przygoda, w którą dziecko wyrusza z głównym bohaterem. To doskonała zabawa, ale też często odpowiedź na to, co ważnego dzieje się aktualnie w życiu malucha.
Dzięki wpleceniu ich w Waszą codzienność, możecie – przy Twoim wsparciu – przerabiać różne ważne na danym etapie rozwoju tematy, przyglądać im się, konfrontować się z nimi, doświadczać ich, rozmawiać o nich i uczyć się tego, co w danym momencie jest ważne. Słuchanie audiobajek może się też stać piękną formą wspólnego spędzania czasu. Chcesz, by Twoje dziecko lepiej radziło sobie z trudnymi emocjami i codziennymi wyzwaniami? Słuchajcie wspólnie audiobajek o przedszkolaku Kaziku – i sprawdźcie, jakich sposobów używa, by sobie pomóc!
